Svilajnac

15 септембра, 2017

Svilajnac se nalazi u Pomoravskom okrugu i broji između 9 i 10 hiljada stanovnika, na površini od 326 km2. Reka Velika Morava, kao i Resava, pružaju dobre uslove za život i rad, pa je tako ovo područje bilo naseljeno i u prošlosti. Nekada su tu živeli Tračani a potom se ovo područje našlo u sastavu rimske provincije Gornja Mezija. Resavski kraj naročito je procvetao u doba postojanja srpske despotovine, stvorene od stane sina kneza Lazara Hrebeljanovića, Stefana Lazarevića, nakon Kosovskog boja 1389. godine. Svilajnac se prvi put pominje u petnaestom veku, tačnije 1467. godine. Smatra se da je mesto dobilo naziv zbog delatonsti njegovih stanovnika – uzgoja svilenih buba i proizvodnje svile. Vremenom se razvija u trgovački i zanatski centar, udaljen stotinak kilometara od Beograda. Mesto se nalazi na 103 metra nadmorske visine i najvažnija delatnost danas je poljoprivreda. S obzirom da je Pomoravlje kao oblast izuzetno bogata kulturno-istorijskim spomenicima i nasleđem, najviše zbog činjenice da ova oblast postaje centar okupljanja Srba nakon sloma Srpskog carstva, jer se težište države pomera na sever, dalje od Turaka,  i stoga dobija na značaju. Razvija se poseban arhitektonski, moravski stil gradnje – kombinacija tekovina prethodnih perioda sa istočnjačkim elementima koji prodiru u ovo kulturno područje, sa prodorom Osmanlija. U blizini Svilajnca nalazi se manastir Manasija, a u blizini se nalaze i manastiri Tomić, Zlatenac i Miljkov manastir. U Svilajncu se nalaze spomenici Mariji Resavki, Aleja palih boraca i spomenik Stevanu Sinđeliću, srpskom vojvodi iz Prvog srspkog ustanka, predvodnika Srba iz Resave, koji je slavno okončao svoj život u bici na Čegru, kod Niša, kada je, uvidevši da je bitka izgubljena i da Turke ne može odbiti, pucao u burad sa barutom i tako okončao borbu. U bici je izginulo mnogo više Turaka, a u znak osvete turski Huršid paša naredio je da se glave srpskih junaka odseku i odnesu u Niš, gde je napravljena sablasna Ćele kula.

Jedna od ustanova koju bi morali posetiti u Svilajncu jeste Prirodnjački centar, kao pravi spoj nauke, obrazovanja ali i zabave. Prirodnjački centar ima, pored velikog muzejskog prostora i Dino park na otvorenom. U muzejskom prostoru nalazi se 8 tematskih izložbi, dok je jedna izložba u okviru Dino parka.


Pogledajte emisiju „Srbija u kadru“ i epizodu posvećenu Svilajncu